Çocuğun diş hekimi ile tanışması
Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organisation-WHO) ve Amerikan Pediatrik Diş Hekimleri Birliği çocukların ilk diş muayenesinin çocuğun ilk dişi çıktıktan sonra (ortalama 6 ay ve 1 yaş aralığında) yapılmasını önermektedir.
Erken diş muayenesi sayesinde ebeveynler diş hekimlerinden bebeklerinin ağız diş temizliğinin nasıl yapılması gerektiğini öğrenebilir, çürük oluşumunu önlemek için nelere dikkat etmeleri gerektiği konularında bilgi alabilirler. Böylece daha bebeklik dönemindeyken çürük oluşumu engellenmiş olur.
Çocuğumun dişi çürüdüğünde ne yapmalıyım?
Dişteki çürük kısım temizlenerek duruma göre kalıcı veya geçici dolgu ile tedavi edilir. Bazı durumlarda diş dolgu ile tedavi edilemeyecek kadar harap olmuştur. Böyle dişler bazen çekilmek yerine çocuklar için özel olarak hazırlanmış ‘cap’ ler ile örtülerek bir süre daha ağızda tutulabilir. Son yıllarda çocuklara diş hekimini ve diş hekimine gitmeyi sevdirmek amaçlı renkli dolgular uygulanmaktadır.
Çocuğum diş travması geçirdiğinde ne yapmalıyım?
Çocuklarda diş travmaları, diş çürüklerinden sonra meydana gelen en önemli zararlar olarak tanımlanmaktadır. Bu travmalar, hem aile hem de çocuk için son derece üzücü ve zor durumlara yol açmaktadır. Yapılan çalışmalarda, çocukların yaklaşık olarak %30’unun diş travmalarına maruz kaldıkları bildirilmektedir.
Travma sonucunda süt dişi tamamen yerinden çıkmış ise; en kısa sürede pedodontiste (çocuk diş hekimi) başvurulması uygun olacaktır. Sürekli diş tamamen yerinden çıktı ise, öncelikle sakin olunması ve dişin bulunması gerekmektedir. Bulunan diş kök ucuna dokunulmadan tutulup süt, su ya da çocuğun tükürüğünü ihtiva eden bir bardak içerisine konarak en kısa sürede pedodontiste başvurulması gerekmektedir. Eğer yerinden bir bütün olarak çıkan daimi diş 30 dakika içerisinde tekrar yerine yerleştirilirse uygulanacak tedavinin başarı oranı artacaktır.
Travma sonrasında eğer diş yerinden çıkmamışsa ve sadece sallanıyorsa elinizle daha fazla sallamaya çalışmayınız. En kısa sürede diş hekiminize başvurunuz.
Parçaları bulamadıysanız:
Travma görmüş dişler iyileşme süresince mutlaka diş hekimi kontrolünde olmalıdır.
DİŞ ÇEKİMİ Bazı durumlarda çürük, dişin iç kısmındaki canlı (sinir-pulpa) bölüme kadar ilerler. Dişin köklerinden çene kemiğine ulaşan iltihabi bir durum meydana gelir. Çocuğun yüzü şişer, şiddetli ağrısı vardır ve bu dişi ağızda tutmak çocuğun sağlığı açısından doğru değildir. Bu durumda diş buradan çıkartılır. Özellikle bu bir süt dişi ise ve alttan gelen daimi dişin sürme zamanı çok yakınsa hiç bir mahsuru olmayan bir işlemdir. Daimi dişin sürme zamanı yakın değilse mutlaka çekilen dişin yerine bir yer tutucu aparey yapılmalıdır. Temizlik Dişlerin üzerinde oluşan bakteri plağı (yiyecek artıkları ve mikroorganizmalardan oluşan beyazımsı, yapışkan tabaka) eğer normal fırçalama ile uzaklaştırılamıyacak kadar birikti ise dişhekimi tarafından temizlenerek uzaklaştırılmalıdır. Bu işlem bakteri plaklarının uzun vadede meydana getireceği diş taşı ve çürük gibi problemlerin de oluşumunu engelleyecektir. Aynı seansta çocuğa, diş fırçalama eğitimi ve çürüklerden korunma hakkında bilgilendirme de yapılarak tekrar kontrole çağrılır. Problemlerin oluşmasını engellemek amaçlı uygulanan koruyucu diş hekimliği Günümüzde tıbbın her alanında olduğu gibi diş hekimliğinde de, problemi oluşmadan durdurma diyebileceğimiz koruyucu hekimlik önem kazanmıştır. Koruyucu diş hekimliği özellikle çocuklarda büyük önem taşır. Zahmetsiz, ucuz ve acısız uygulamalar olduğundan çocukların diş hekimi ile ilk karşılaşmalarının koruyucu diş hekimliği ile ilgili olması tercih edilir. Oral hijyen eğitimi Diş fırçalamanın öğretilmesi, beslenme alışkanlıklarının gözden geçirilmesi ve ağız diş sağlığının öneminin anlatılmasını içeren hijyen eğitimidir. Ebeveynler aynanın karşısında çocuğun yanında bulunarak önce kendileri fırçalayarak bu eğitimi vermelidir. FLOR UYGULAMASI Flor doğadaki suda ve yediğimiz yiyeceklerde bulunan bir elementtir. Vücudumuzda ise en fazla kemik ve diş gibi sert dokularda birikmektedir. Flor, diş minesinin olgunlaşmasının yanında bakteri plağı ve diş çürüğünü engellemede de etkilidir. Flor, içme suyu, tuz, süt, damla ya da tabletler ile sistemik olarak alınabilirken, diş macunu, gargaralar, jel ya da solüsyon, cilalar, sakızlar ve diş dolguları aracılığıyla topikal olarak da uygulanabilmektedir. Topikal uygulamaların, sistemik uygulamalara kıyasla daha etkili olduğu araştırmalar tarafından desteklenmiştir. Çocuğunuz sağlığı açısından herhangi bir risk teşkil etmeyen bu uygulama diş hekiminizin uygun gördüğü durumlarda 3-6 ayda bir kontrollü olarak uygulanabilmektedir. Bunun yanında çocuğunuz için gerekli florürlü diş macunu içeriği hakkında diş hekiminiz size gerekli bütün bilgileri verecektir. FİSSÜR SEALENT Dişlerin çiğneyici yüzeyleri girintili çıkıntılıdır. Bu çukurcuk ve tepecikler pit ve fissürler olarak adlandırılır. Bu bölgeler oldukça dardır ve gıdaların sıkışı temizlenememesi nedeniyle genellikle çürüklerin başladığı yerlerdir. Bu bölgelerdeki gıda ve mikroorganizma birikimini ve buna bağlı olarak çürüğü önlemek amacıyla özel akıcı bir dolgu malzemesi kullanılır. Öncelikle bu bölge tam olarak temizlenir ve fissur sealant dediğimiz akıcı dolgu bu bölgeye uygulanır. Işık ile sertleştirilir ve fazlalıkları düzeltilerek cilalanır. Bu işlem sayesinde tüm çürüklerin yaklaşık %70 ini oluşturan çiğneyici yüzey çürüklerinden korunmak mümkün olur. Normal şartlarda uzun yıllar kullanılabilmekle birlikte özellikle buz çiğneme yada diş gıcırdatma gibi alışkanlıkları olanlarda sık sık kontrol edilmelerinde fayda vardır. Ağızda ilk kalıcı dişlerin çıktığı dönem uygulama için idealdir. Bu da 6 yaş civarıdır. Diğer azı dişlerinin sürme zamanlarında diğerlerine de uygulanır. Önemli bir nokta kalıcı dişler sürmeye başladıktan kısa bir süre sonra yaptırmanın (1-2 sene içinde)daha iyi olacağıdır. Çünkü süre uzadıkça çürük oluşma ihtimali artar ve fissur sealant yerine dolgu yapmak gerekebilir. Çürüksüz büyüklerde de uygulanabilmekle beraber, çocuklarda kullanımı daha faydalı ve önemlidir. Kesinlikle acısız ve çok kolay bir işlemdir. YER TUTUCU Süt dişi çeşitli sebeplerle (çürük veya kaza) erken kaybedilir. Böyle durumlarda alttan gelen kalıcı diş hazır olup sürene kadar, yandaki dişler eğilerek, dönerek kaybedilmiş süt dişinin kalıcı diş için koruması gereken yeri kapatabilirler. Hatta boşluğun karşı çenesinde bulunan diş uzamaya başlar. Eğer erken süt dişi çekiminden sonra gelişim kendi haline bırakılırsa meydana gelen bu haraketler gelecek sürekli dişe yer kalmamasına sebep olacaktır. Böylece kalıcı diş ya hiç süremeyecek yada normal yerinin dışında gelişecektir. Dişler yer değiştireceğinden çapraşıklık oluşacak, bu bölgeler rahat temizlenemeyip çürüğe eğilim artacaktır. Daha ciddi ortodontik problemler uluşacaktır. Sabit yer tutucular: Bazı süt dişleri 12 yaşına kadar ağızda durmalıdırlar. Ancak bu yaşta kalıcı dişler hazır olur ve süt dişleri değişir. Bebekken çıkmış ve çok özenli korunmamış dişlerin bu yaşa kadar problemsiz gelmesi oldukça zordur. İşte yer tutucu denilen bu küçük metal aparey çocuğun ağzına göre özel olarak hazırlanır ve süt dişinin erken kaybedildiği durumlarda kalıcı diş gelene kadar bu yeri muhafaza eder. Sabit yada girip çıkmalı olarak hazırlanırlar(kaybedilen dişin yerine göre). Çok basit fakat çocuğun gelecekteki ağız diş sağlığının temeli açısından çok önemli bir apareydir. Yer tutucunun bakımı ve korunması
